使用kd-tree加速k-means

时间:2022-05-17 20:22:17

0.目录

1.前置知识

本文内容基于《Accelerating exact k-means algorithms with geometric reasoning
KDTree
k-means

2.思路介绍

k-means算法在初始化中心点后C通过以下迭代步骤得到局部最优解:

  a.将数据集D中的点x赋给距离最近的中心点

  b.在每个聚类中,重新计算中心点

传统算法中,a步需要计算n*k个距离(n为D的大小,k为聚类个数),b步需要相加n个数据点

而在KDTree中,每个非叶子节点,都存储了其包含的数据的数据范围信息h。

使用kd-tree加速k-means 二维空间中的h可以使用矩形来表示
图中*为点,红色矩形为数据范围h 

a.
如果通过范围信息,能判断节点中数据都属于中心点c,则能省去节点中数据到中心点距离的计算

    
如果能判断h中数据都不属于某中心点c,则能省去节点中数据到中心点c距离的计算

  b.
当知道节点中数据全部属于c,能将h中事先加好的统计量直接加到c的统计量中

3.详述

3.1
确定h的中心点(h中所有数据都离这个中心点近而离其他中心点远)

KDTree的节点中存储的Max(各维度上的最大值)和Min(各维度上的最小值)确定了节点中数据的范围

中心点有(c1,c2,...,ck)

a.
判断是否可能存在

  计算各中心点到h的最小距离(参考KDTree最近邻查找,第5步) d(ci,h)

  如果存在一个最小距离,则这个ci可能是h的中心点(还需要进一步判断)

  若存在不止一个最小距离,则h的中心点不存在,需要将h分割为更小(在h的左右树上)后查找

使用kd-tree加速k-means 正方形表示的点都在h的内部
所以他们到h的最小距离相同,都为0
此h不存在中心点     

b.
进一步判断,ci是否为中心点

使用kd-tree加速k-means L12为c1和c2连线的中位线,h全部落在c1一边,

所以h中的全部点离c1比离c2近,称c1优于c2


而对于c1和c3来说,h有一部分落在c1,有一部分落在c3

c1不优于c3
判断c1是否优于c3:

取向量v=(c3-c1),找到点p属于h,使<v,p>内积最大

v各维度正负情况(+,-),则p在x轴上尽可能大,y轴上尽可能小,取到p13

p13离c3近,所以c1不优于c3

如果ci在优于其他点,则可以判定ci即为h的中心点;否则ci不是h的中心点;
  虽然ci不是h的中心点,但是得到的信息,如ci优于c2,能将c2从h的子树的中心点候选列表中排除

3.2
算法步骤

KDTree中每个非叶子节点特殊属性:
sumOfPoints:m维向量(m是数据的维度),其i维度的值为节点中数据第i维的和
n:节点中数据的个数
输入:KDTree,C 包括中心点(c1,c2,...,ck)
输出:CNEW 新的k个中心点
node=KDTree.root
centers=k*m的数组//每行存储属于这个中心点的数据的和
datacount=k*1的数组//存储属于这个中心点的数据个数
UPDATE(node,C):
IF node为叶子节点
  遍历计算得到离node最近的节点ct
  centers[t]+=node.value;
  datacount[t]+=1;
  RETURN;

FOR(ci in C)  计算d(ci,node.h)
IF 有多个最小的d(ci,node.h)
  UPDATE(node.left,C);
  UPDATE(node.right,C);
  RETURN;
//假设d(ci,node.h)最小的是ct
CTOVER=[]//存储劣于ct的
FOR(ci in C(除了ct))  IF(ct 优于 ci) CTOVER.ADD(ci)
IF(LEN(CTOVER)=LEN(C)-1)//ct优于其他的中心点
  centers[t]+=node.sumOfPoints;
  datacount[t]+=node.n;
  RETURN;
CT=(ci in C 且 ci not in CTOVER)//排除比ct差的中心点
UPDATE(node.left,CT);
UPDATE(node.right,CT);
RETURN;

4.java实现

a.用下列matlab方法生成测试数据

#centers为中心点个数,dimention为数据维度,persize为每个中心点包含的数据量
function cdata(centers,dimention,persize) d=zeros(centers*persize,dimention);
sigma=eye(dimention);
for i=1:centers
mu=randi(20,1,dimention);
d(((i-1)*persize+1):i*persize,:)=mvnrnd(mu,sigma,persize);
end
dlmwrite('d.txt',d,'delimiter','\t','precision','%10.4f')
end

b.kdtree

package cc;
import java.util.ArrayList;
import java.util.HashMap; public class MRKDTree { private Node mrkdtree; private class Node{
//分割的维度
int partitionDimention;
//分割的值
double partitionValue;
//如果为非叶子节点,该属性为空
//否则为数据
double[] value;
//是否为叶子
boolean isLeaf=false;
//左树
Node left;
//右树
Node right;
//每个维度的最小值
double[] min;
//每个维度的最大值
double[] max; double[] sumOfPoints;
int n;
} private static class UtilZ{
/**
* 计算给定维度的方差
* @param data 数据
* @param dimention 维度
* @return 方差
*/
static double variance(ArrayList<double[]> data,int dimention){
double vsum = 0;
double sum = 0;
for(double[] d:data){
sum+=d[dimention];
vsum+=d[dimention]*d[dimention];
}
int n = data.size();
return vsum/n-Math.pow(sum/n, 2);
}
/**
* 取排序后的中间位置数值
* @param data 数据
* @param dimention 维度
* @return
*/
static double median(ArrayList<double[]> data,int dimention){
double[] d =new double[data.size()];
int i=0;
for(double[] k:data){
d[i++]=k[dimention];
}
return median(d);
} private static double median(double[] a){
int n=a.length;
int L = 0;
int R = n - 1;
int k = n / 2;
int i;
int j;
while (L < R) {
double x = a[k];
i = L;
j = R;
do {
while (a[i] < x)
i++;
while (x < a[j])
j--;
if (i <= j) {
double t = a[i];
a[i] = a[j];
a[j] = t;
i++;
j--;
}
} while (i <= j);
if (j < k)
L = i;
if (k < i)
R = j;
}
return a[k];
} static double[][] maxmin(ArrayList<double[]> data,int dimentions){
double[][] mm = new double[2][dimentions];
//初始化 第一行为min,第二行为max
for(int i=0;i<dimentions;i++){
mm[0][i]=mm[1][i]=data.get(0)[i];
for(int j=1;j<data.size();j++){
double[] d = data.get(j);
if(d[i]<mm[0][i]){
mm[0][i]=d[i];
}else if(d[i]>mm[1][i]){
mm[1][i]=d[i];
}
}
}
return mm;
} static double distance(double[] a,double[] b){
double sum = 0;
for(int i=0;i<a.length;i++){
sum+=Math.pow(a[i]-b[i], 2);
}
return sum;
} /**
* 在max和min表示的超矩形中的点和点a的最小距离
* @param a 点a
* @param max 超矩形各个维度的最大值
* @param min 超矩形各个维度的最小值
* @return 超矩形中的点和点a的最小距离
*/
static double mindistance(double[] a,double[] max,double[] min){
double sum = 0;
for(int i=0;i<a.length;i++){
if(a[i]>max[i])
sum += Math.pow(a[i]-max[i], 2);
else if (a[i]<min[i]) {
sum += Math.pow(min[i]-a[i], 2);
}
} return sum;
} public static double[] sumOfPoints(ArrayList<double[]> data,
int dimentions) {
double[] res = new double[dimentions];
for(double[] d:data){
for(int i=0;i<dimentions;i++){
res[i]+=d[i];
}
}
return res;
}
/**
* 判断centerd是否在h上优于c
* @param centerd
* @param c
* @param max
* @param min
* @return
*/
public static boolean isOver(double[] center, double[] c,
double[] max, double[] min) {
double discenter = 0;
double disc = 0;
for(int i=0;i<c.length;i++){
if(c[i]-center[i]>0){
disc+=Math.pow(max[i]-c[i],2);
discenter+=Math.pow(max[i]-center[i],2);
}else if(c[i]-center[i]<0) {
disc+=Math.pow(min[i]-c[i],2);
discenter+=Math.pow(min[i]-center[i],2);
} }
return discenter<disc;
}
} private MRKDTree() {}
/**
* 构建树
* @param input 输入
* @return KDTree树
*/
public static MRKDTree build(double[][] input){
int n = input.length;
int m = input[0].length; ArrayList<double[]> data =new ArrayList<double[]>(n);
for(int i=0;i<n;i++){
double[] d = new double[m];
for(int j=0;j<m;j++)
d[j]=input[i][j];
data.add(d);
} MRKDTree tree = new MRKDTree();
tree.mrkdtree = tree.new Node();
tree.buildDetail(tree.mrkdtree, data, m,0); return tree;
}
/**
* 循环构建树
* @param node 节点
* @param data 数据
* @param dimentions 数据的维度
*/
private void buildDetail(Node node,ArrayList<double[]> data,int dimentions,int lv){
if(data.size()==1){
node.isLeaf=true;
node.value=data.get(0);
return;
} //选择方差最大的维度
/*
node.partitionDimention=-1;
double var = -1;
double tmpvar;
for(int i=0;i<dimentions;i++){
tmpvar=UtilZ.variance(data, i);
if (tmpvar>var){
var = tmpvar;
node.partitionDimention = i;
}
}
//如果方差=0,表示所有数据都相同,判定为叶子节点
if(var<1e-10){
node.isLeaf=true;
node.value=data.get(0);
return;
}
*/
double[][] maxmin=UtilZ.maxmin(data, dimentions); node.min = maxmin[0];
node.max = maxmin[1]; //选取方差大的维度,会需要很长时间
//改成使用选取数据范围最大的维度
//这样构建kdtree的速度会变快,但是在kmean更新中心点会变慢
boolean isleaf = true;
for(int i=0;i<node.min.length;i++)
if(node.min[i]!=node.max[i]){
isleaf=false;
break;
} if(isleaf){
node.isLeaf=true;
node.value=data.get(0);
return;
} node.partitionDimention=-1;
double diff = -1;
double tmpdiff;
for(int i=0;i<dimentions;i++){
tmpdiff=node.max[i]-node.min[i];
if (tmpdiff>diff){
diff = tmpdiff;
node.partitionDimention = i;
}
} node.sumOfPoints = UtilZ.sumOfPoints(data,dimentions);
node.n = data.size(); //选择分割的值
node.partitionValue=UtilZ.median(data, node.partitionDimention);
if(node.partitionValue==node.min[node.partitionDimention]){
node.partitionValue+=1e-5;
} int size = (int)(data.size()*0.55);
ArrayList<double[]> left = new ArrayList<double[]>(size);
ArrayList<double[]> right = new ArrayList<double[]>(size); for(double[] d:data){
if (d[node.partitionDimention]<node.partitionValue) {
left.add(d);
}else {
right.add(d);
}
} Node leftnode = new Node();
Node rightnode = new Node();
node.left=leftnode;
node.right=rightnode;
buildDetail(leftnode, left, dimentions,lv+1);
buildDetail(rightnode, right, dimentions,lv+1);
} public double[][] updateCentroids(double[][] cs){
int k = cs.length;
int m = cs[0].length;
double[][] entroids = new double[k][m];
int[] datacount = new int[k];
HashMap<Integer, double[]> cscopy = new HashMap<Integer, double[]>();
for(int i=0;i<k;i++)
cscopy.put(i, cs[i]); updateCentroidsDetail(mrkdtree,cscopy,entroids,datacount,k,m);
double[][] csnew = new double[k][m];
for(int i=0;i<k;i++){
for(int j=0;j<m;j++){
csnew[i][j]=entroids[i][j]/datacount[i];
}
} return csnew;
} private void updateCentroidsDetail(Node node,
HashMap<Integer, double[]> cs, double[][] entroids,
int[] datacount,int k,int m) {
//如果是叶子节点
if(node.isLeaf){
double[] v=node.value;
double dis=Double.MAX_VALUE;
double tdis;
int index = -1;
//找到所属的中心点
for(Integer i: cs.keySet()){
double[] c = cs.get(i);
tdis = UtilZ.distance(c, v);
if(tdis<dis){
dis=tdis;
index=i;
}
} //更新统计信息
datacount[index]++;
for(int i=0;i<m;i++){
entroids[index][i]+=v[i];
}
return;
} double[] stack = new double[k];
int stackpoint = 0;
int center=0;
double tdis;
for(Integer i: cs.keySet()){
double[] c = cs.get(i);
tdis = UtilZ.mindistance(c, node.max, node.min);
if(stackpoint==0){
stack[stackpoint++]=tdis;
center=i;
}else if (tdis<stack[stackpoint-1]) {
stackpoint=1;
stack[0]=tdis;
center=i;
}else if (tdis==stack[stackpoint-1]) {
stack[stackpoint++]=tdis;
} }
//stackpoint>1,说明有多个最小值,不存在中心点
if(stackpoint!=1){
updateCentroidsDetail(node.left, cs, entroids, datacount, k, m);
updateCentroidsDetail(node.right, cs, entroids, datacount, k, m);
return;
} HashMap<Integer, Boolean> ctover = new HashMap<Integer, Boolean>();
double[] centerd = cs.get(center);
for(Integer i: cs.keySet()){
if(i==center) continue;
double[] c = cs.get(i);
if(UtilZ.isOver(centerd,c,node.max,node.min)){
ctover.put(i, true);
}
} if(ctover.size()==cs.size()-1){
//此时中心点即为center,更新信息
datacount[center]+=node.n;
for(int i=0;i<m;i++){
entroids[center][i]+=node.sumOfPoints[i];
}
return;
} //将其比center差的中心点排除
HashMap<Integer, double[]> csnew = new HashMap<Integer, double[]>();
for(Integer i:cs.keySet()){
if(!ctover.containsKey(i))
csnew.put(i, cs.get(i));
} updateCentroidsDetail(node.left, csnew, entroids, datacount, k, m);
updateCentroidsDetail(node.right, csnew, entroids, datacount, k, m);
}
}

c.kmeans

import cc.MRKDTree;

public class KMeans {
private double[][] centroids; private KMeans(){} public static class UtilZ{
static double[][] randomCentroids(double[][] data,int k){
double[][] res = new double[k][];
for(int i=0;i<k;i++){
res[i] = data[(int)(Math.random()*data.length)];
}
return res;
} static boolean converged(double[][] c1,double[][] c2,double c){
for(int i=0;i<c1.length;i++){
if(changed(c1[i],c2[i])>c){
return false;
}
}
return true;
}
private static double changed(double[] c1,double[] c2){
double change=0;
double total=0;
for(int i=0;i<c1.length;i++){
total+=Math.pow(c1[i], 2);
change+=Math.pow(c1[i]-c2[i], 2);
}
return Math.sqrt(change/total);
} static double distance(double[] c1,double[] c2){
double sum = 0;
for(int i=0;i<c1.length;i++){
sum+=Math.pow(c1[i]-c2[i], 2);
}
return sum;
}
}
public static KMeans build(double[][] input,int k,double c,double[][] cs){
long start = System.currentTimeMillis();
MRKDTree tree = MRKDTree.build(input);
System.out.println("treeConstruct:"+(System.currentTimeMillis()-start)); double[][] csnew = tree.updateCentroids(cs);
while(!UtilZ.converged(cs, csnew, c)){
cs=csnew;
csnew=tree.updateCentroids(cs);
}
KMeans km = new KMeans();
km.centroids=csnew;
return km;
} public static KMeans buildOri(double[][] input,int k,double c,double[][] cs){ double[][] csnew = updateOri(input,cs);
while(!UtilZ.converged(cs, csnew, c)){
cs=csnew;
csnew=updateOri(input,cs);
}
KMeans km = new KMeans();
km.centroids=csnew;
return km;
} private static double[][] updateOri(double[][] input,double[][] cs){
int[] center = new int[input.length];
for(int i=0;i<input.length;i++){
double dismin = Double.MAX_VALUE;
for(int j=0;j<cs.length;j++){
double dis = UtilZ.distance(input[i], cs[j]);
if(dis<dismin){
dismin=dis;
center[i]=j;
}
}
} double[][] nct =new double[cs.length][cs[0].length];
int[] datacount = new int[cs.length];
for(int i=0;i<input.length;i++){
double[] n = input[i];
int belong = center[i];
for(int j=0;j<cs[0].length;j++){
nct[belong][j]+=n[j];
}
datacount[belong]++;
} for(int i=0;i<nct.length;i++){
for(int j=0;j<nct[0].length;j++){
nct[i][j]/=datacount[i];
}
}
return nct;
} public void printCentroids(){
java.text.DecimalFormat df=new java.text.DecimalFormat("0.00");
for(int i=0;i<centroids.length;i++){
for(int j=0;j<centroids[i].length;j++)
System.out.print(df.format(centroids[i][j])+",");
System.out.println();
}
}
}

d.调用

import java.io.BufferedReader;
import java.io.FileReader; public class Test {
static void compare(double[][] input){
double[][] cs = KMeans.UtilZ.randomCentroids(input, 20);
int t=1;
long start = System.currentTimeMillis();
while(t-->0)
KMeans.build(input, 20, 0.001,cs);
long kdtree = System.currentTimeMillis()-start;
t=1;
start = System.currentTimeMillis();
while(t-->0)
KMeans.buildOri(input, 20, 0.001,cs);
long ori = System.currentTimeMillis()-start; System.out.println("kdtree:"+kdtree);
System.out.println("linear:"+ori);
System.out.println(ori*1.0/kdtree);
} public static void main(String[] args) throws Exception{
BufferedReader reader = new BufferedReader(new FileReader("d.txt"));
String line=null;
double[][] input = new double[600000][10];
int i=0;
while((line=reader.readLine())!=null){
String[] numstrs=line.split("\t");
for(int j=0;j<10;j++)
input[i][j] = Double.parseDouble(numstrs[j]);
i++;
} compare(input);
}
}

5.总结

对于数据量较小、中心点较少、维度不多的情景中,使用kd-tree并不能加速,反而比原始的算法更慢,因为kd-tree的构建花费了很长时间;

此时在选择分割维度的时候不用方差,而用数据范围,能加快kd-tree 的构建,但会下降一定的kd-tree查询性能;

当数据量大,中心点多,维度大的情况下或者在x-mean算法中,应该使用方差作为选择分割维度,此时查询性能的提升能弥补kd-tee构建的耗时